Als je van koken houdt en interesse hebt in hoe onze grootouders het aanpakte in de keuken, dan is ‘De Elisabeth’ een boek dat je niet mag missen. Deze heruitgave van een klassiek huishoudschoolkookboek – oorspronkelijk verschenen in 1930 – is in 2018 opnieuw samengesteld door culinair historica Jonah Freud. Met meer dan 1.400 recepten biedt dit boek een uitgebreide kijk in de praktische keuken van de vorige eeuw, met verrassend veel toepasbare kennis voor vandaag.
Nostalgie en no-nonsense koken
Wat direct opvalt aan ‘De Elisabeth’ is de nuchtere toon en de overzichtelijke indeling. Het is een boek dat geen opsmuk nodig heeft. In plaats van foodfotografie of kleurrijke spreads, krijg je degelijke, stap-voor-stap recepten met heldere instructies. Freud heeft de recepten aangepast aan de huidige tijd, zonder hun karakter te verliezen. Hierdoor voelt het boek niet gedateerd, maar juist vertrouwd – alsof je kookt met de handgeschreven notities van je oma.
Een solide basis voor iedere thuiskok
Het boek bevat recepten voor alle onderdelen van de maaltijd: soepen, sauzen, vlees, groenten, gebak, nagerechten en meer. Het zijn recepten die gebouwd zijn op basisprincipes: boter, bloem, bouillon, groenten van het seizoen. Juist daardoor is dit kookboek uitermate geschikt voor wie echt wil leren koken. Geen snelle trends of hippe ingrediënten, maar de fundamentele technieken die iedere kok in de vingers zou moeten hebben.
Als BBQ-liefhebber merk je dat sommige technieken ook buiten kunnen worden toegepast. Denk aan stoofgerechten die in de Dutch oven op het vuur perfect tot hun recht komen, of aan sauzen die je kunt combineren met gerookt vlees. ‘De Elisabeth’ geeft je de tools om klassiek te denken, en modern te koken.
Ervaring uit de praktijk
Tijdens het testen van een aantal recepten – waaronder een klassieke rundvleessoep en een gestoofde kip met groenten – viel direct op hoe goed de recepten in elkaar zitten. De instructies zijn duidelijk, de verhoudingen kloppen, en het eindresultaat is smaakvol. Verwacht geen kant-en-klare smaakbommetjes, maar pure gerechten die draaien om balans en techniek. Het vraagt iets meer tijd en aandacht, maar je krijgt er eerlijke smaken voor terug.
Voor wie is dit boek?
‘Elisabeth’ is perfect voor thuiskoks die willen begrijpen wat ze doen, en niet alleen willen volgen. Beginnende koks vinden hier hun fundament, gevorderden herontdekken vergeten technieken. Het boek is minder geschikt voor wie vooral op zoek is naar snelle doordeweekse recepten of visueel spektakel. Maar voor wie verdieping zoekt in de keuken, is dit een gouden greep.
Conclusie
‘Elisabeth’ is geen kookboek dat je even snel doorbladert. Het is een boek dat je er telkens opnieuw bij pakt. Dankzij de combinatie van historie, duidelijkheid en toepasbaarheid is het een van die zeldzame kookboeken die je echt iets leren. Voor wie houdt van koken met aandacht, en nieuwsgierig is naar de fundamenten van de Nederlandse keuken, is dit boek een aanrader.
